Diş sağlığı denildiğinde akla genellikle çürüklerin tedavisi, diş ağrıları ya da diş çekimi gelir. Ancak modern diş hekimliği, sadece bu durumları ele almanın ötesinde, dişlerimizi koruma ve kurtarma üzerine odaklanmıştır. Aslında koruyucu ve önleyici hekimlik, dünya çapında büyük bir öneme sahiptir. Özellikle Avrupa’da, diş sağlığı koruma yöntemleri, Amerika’dan bile daha yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Bu makalede, dişlerin çürümesini engellemekten, çürüklerle başa çıkma yöntemlerine ve diş kurtarma operasyonlarına kadar pek çok konuya değineceğiz.
Dişler Çürümeden Nasıl Korunur?
Dişler, ağız içindeki sert yapılar olarak işlev görür ve ağız sağlığının en önemli bileşenleridir. Fakat çürükler ve diğer sorunlar dişleri tehdit edebilir. Peki, dişler çürümeden nasıl korunabilir?
En önemli koruma yöntemi, ağız hijyenine dikkat etmektir. Diş fırçalama tekniği, diş macunu ve diş fırçası seçimi, diş ipi kullanma, dil sıyırıcı kullanımı ve düzenli diş kontrolleri, diş çürüklerini önlemede temel adımdır. Çürük oluşumunu engelleyen florür içeren diş macunları, diş minesinin güçlenmesine yardımcı olur ve asitlerin diş yüzeyine zarar vermesini engeller. Ayrıca dişlerinizi çürüten yiyecek ve içeceklerden kaçınmak, şekersiz sakız çiğneyerek tükürük akışını artırmak da koruyucu hekimliğin bir parçasıdır.
Ancak tüm bu önlemlere rağmen, diş çürükleri bazen kaçınılmaz olabilir. İşte bu noktada, diş kurtarma işlemleri devreye girer.
Diş Çürüğü Başladıysa İlk Adım Ne Olmalıdır?
Bir dişte hassasiyet başladığında, aslında bu, dişin vücudun “erken uyarı sistemi” gibi çalıştığının bir göstergesidir. Bu uyarıya dikkat ederek, çürüğün ilerlemeden tedavi edilmesi gereklidir.
Diş kurtarmanın ilk basamağı, çürüğün temizlenmesi ve dişe uygun bir Anatomik Dolgu yapılmasıdır. Anatomik Dolgu, dişin orijinal yapısına uygun olarak şekillendirilir ve sızdırmaz bir kaplama görevi görür. Bu aşamada önemli olan, çürüğün tamamen temizlenmiş olması ve dolgunun dişe mükemmel şekilde uyum sağlayacak şekilde el sanatıyla işlenmesidir. Peki, ya çürük daha da ilerlemişse?
Diş Çürüğü Daha İleri Aşamadaysa Ne Yapılabilir?
Eğerçürükilerlemişvedişinbüyükbirkısmınıetkisialtınaalmışsa,mini vida destekli dolgu işlemi uygulanabilir. Bu yöntem, dişin içerisine küçük bir vida yerleştirilerek dolgunun desteklenmesini ve dayanıklılığının artırılmasını sağlar. Eğer çürük daha ilerleyip diş iltihabı veya aşırı ağrı yapma durumu geliştiyse, budurumdakanaltedavisigibi daha ileri diş kurtarma yöntemlerine başvurulur.
Kanal Tedavisi Nedir ve Ne Zaman Uygulanır?
Kanal tedavisi, dişin içerisindeki enfekte olmuş sinir ve damar paketlerinin temizlenmesi işlemidir. Kanal tedavisi sırasında, dişin kökündeki iltihap ve apse tamamen çıkartılır. Sonrasında, kök kanalı doldurulur ve ardından dişe anatomik dolgu yapılır. Böylece dişin yeniden işlev kazanması sağlanır. Ancak kanal tedavisi de diş iltihabının ilerlediği durumlarda her zaman tek başına yeterli olmayabilir. Peki, kanal tedavisi başarısız olursa diş nasıl kurtarılabilir?
Kanal Tedavisi Yenilemesi ve Diş Kurtarma Operasyonları
Kanal tedavisi başarısız olduğunda, tedavi yeniden uygulanabilir. Kanal tedavisi yapıldıktan sonra bile dişte problem yaşanabilir. Bu durumda, kanal tedavisi yenileme tedavisiyle diş kurtarma işlemleri yapılabilir. Ancak eğer Kanal Tedavisi Yenileme tedavisinin de diş kurtarmaya yetmediği durumlarda ve Kanal tedavisi yenileme işleminin de başarısız olduğu durumlarda ve işte o zaman operatif müdahalelere, yani cerrahi olarak diş kurtarma yöntemlerine başvurulur. Bu aşamada, sorunlu kanal temizlenir, dezenfekte edilir ve yeniden doldurulur. Kanal tedavisi yenilemesi, diş kurtarma operasyonlarına geçmeden önceki son adımdır.
Diş Kurtarma Operasyonları Nelerdir? 6 Temel Operasyon Tekniği
Operatif boyutta, dişi korumak için kullanılan altı ana teknik vardır. Bu operasyonların amacı, dişin mümkün olduğunca orijinal yapısını koruyarak ağızda kalmasını sağlamaktır.
- Apikal Rezeksiyon:
Apikal rezeksiyon, dişin kök ucunda kist veya iltihaplanma olduğunda uygulanan bir operasyondur. Bu yöntemde, diş kök ucundaki iltihaba diş eti yoluyla ulaşılır ve kök ucundaki kist ya da iltihaplı doku temizlenir. Dişin ağızda görülen kısmı ve dişin kökü ve çene kemiği sağlam olarak korunur. Başarı oranı yaklaşık %60’tır. Operasyon sonrasında diş kökünün sağlam kısmı korunduğu için, dişin işlevselliği sürdürülür.
- Reimplantasyon:
Kanal tedavisi sonrasında iltihap geçmemişse, diş çekilir ve kök ucundaki iltihap temizlenir. Ardından, iltihaptan arındırılmış diş tekrar yerine yerleştirilir. Reimplantasyon, dişin kök ucundaki iltihapların temizlenmesi için etkili bir yöntemdir. Dişin yeniden yerine yerleştirilmesi sayesinde, orijinal diş korunmuş olur. Başarı şansı yüksektir.
- Hemiseksiyon:
Bazen dişin iki kökünden biri hastalıklıdır. Bu durumda, hastalıklı kök ve ona bağlı dişin yarısı çıkarılır. Geriye kalan sağlam kök sayesinde, dişin işlevi tek kök üzerinden devam eder. Bu yöntemle, dişi kurtarma şansı %93’e kadar çıkabilir.
- Diş Nakli (Transplantasyon):
Ağızda gömülü yirmi yaş dişi veya başka bir diş, kurtarılamayan bir dişin yerine nakledilir. Bu işlemle, dişin kaybı önlenir ve ağızda eksik kalan boşluk doğal bir dişle doldurulur.
- Açık Cerrahi Küretaj: Dişlerin sallanmasına ve dişlerin etrafında dişi tutan çene kemiğinin erimesine sebep olan ve ilerde dişin kaybına sebep olan Kronik agresif PEriodontitis denilen dişeti hastalığı türünde dişi kurtarmak için dişin ertafında dişetinin altındaki çene kemiğinin eritici dokuların alınmasıyla dişler kurtarılabilir. Bu operasyon sonrası dişlerin sallanması azalır, dişleri tutan çene kemiği yenilenme sürecine girer dişeti hastalığı azalır veya sonlanır. Diş kurtarmadaki başarı şansının % 90 üzerinde olduğu bir diş kurtarma operasyon tekniğidir.
Sonuç: Dişlerimizi Kurtarmanın Önemi
Diş sağlığını korumak, sadece estetik bir kaygı değil, aynı zamanda genel sağlık için de oldukça önemlidir. Diş kurtarma yöntemleri ve operasyonları, dişlerin doğal yapısını koruma hedefiyle geliştirilmiştir. Koruyucu hekimlik, önceden tedbir alarak dişlerin çürümesini engellemenin yollarını arar. Ancak çürük ilerlemişse bile, dişi orijinal haliyle kurtarmanın pek çok yöntemi vardır. Bu nedenle, dişlerinizde herhangi bir problem hissettiğinizde, diş hekiminize başvurarak erken müdahale ile dişlerinizi koruyabilirsiniz.