Yirmi Yaş Dişi Nedir?
20’lik dişler, çenenin her iki yanında ve en arka sonunda yer alan üçüncü büyük azı dişlerdir. Akıl dişi olarak anılmasının sebebi ise en son çıkan dişler olması ve genellikle 16 ile 20 yaş arasında çıktığındandır.
Çıkan kalıcı dişlerden yirmi yaş dişleri en sonda olduğu için, ağızda bu dişler için yeterli boşluk kalmayabilir.
Bu durumda dişeti dokusunun altında, kemiğin altında kalmasına veya başka bir dişin yanında 20’lik dişlerin gömülü kalmasına yol açabilir. Dişler gömülü kaldıkları takdirde şişme, iltihap, çene kemik erimesi, kist, tümör ve çene-dudak sinir felci oluşturabilir.
Çarpık ya da tam çıkmamış yirmi yaş dişleri ağrıya, hastalığa ve tüm dişlerin düzenini bozarak diş çarpıklığına sebep olabilir.
20’lik dişlerin çeklimesi için en uygun zaman hangi yaştır? Niçin?
Çekilecek yirmi yaş dişlerinin kökleri erken yaşta daha az gelişmiş olacağı ve bu yaşlarda yapılan diş işlemleri daha az zahmetli olacağı için yirmili yaş dişleri açısından en uygun zaman aralığı 16 ile 25 yaş arasındadır. Kişinin diş gelişimi ve ağız yapısına göre bu yaşlarda değişiklik görmek mümkündür. Çene yapısı ve dişlerin ağız içerisinde dizilimi, mevcut alan yetersizliğine veya genetik faktörlere bağlı olarak daha erken ya da daha geç çıkabilmektedir.
20’lik diş ağrısına ne iyi gelir?
Ağrıları hafif geçen kişiler için, geçici bir alternatif olarak karanfil ya da karanfil yağı sunulabilir. Eğer ki, 20 yaş dişi, sürmüş ise ve normal bir ağrıdan farklı ve beraberinde bir çürük ağrısı ile keskinleşiyorsa, bu durumda bir Diş Hekimine görünmekte fayda vardır. Eğer diş eti altında veya çene kemiği içinde gömülü kaldığı belirlendiyse, Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanına muayene olmalıdır.
Yirmilik diş belirtileri ve çözüm önerileri
Genel olarak en belirgin özelliği, ciddi şekilde ağrı yapmasıdır. Belirtileri ise iltihap ve çürük olmasına göre değişiklik gösterebilir. Gömülü yirmi yaş dişleri eğer çıkamıyorsa, çeneye, kulağa, başa, sinüse, boğaza, üst solunum yoluna şakak kemiğine ve çene eklemine vuran ağrılarla kendini belli edebilir. Ayrıca iltihaplı bir şekilde ağza iltihaplı sıvı, ağız kokusu, diş eti şişmesi ve iltihabı, diş eti hareketlenmesi, önündeki dişlere baskı, karşıt çenede bile ağrı, tüm dişlerde ağrı şeklinde de belirti verebilir. Yanlış dişin çekilmesinin önüne geçilmesi ve detaylı bir teşhis yolunun belirlenmesi gerekir.
Hem 20 yaş dişi çıkmış hem de çürümeye yüz tutmuş ise durum ciddi bir hal alabilir. Bilindiği gibi uzman diş doktorları olan Çene Cerrahları 20 yaş dişini ufak bir cerrahi operasyon ile almaktadırlar. Fakat çürük bir 20 yaş dişinin yerinden tam anlamı ile çıkarması güç olacağından, bu konuda dikkatli olmak ve ağrı belirtileri meydana geldiğinde direkt olarak Çene Cerrahına başvurmak gerekmektedir.
Her Yirmilik Dişi çektirmek gerekir mi?
Doktorların tavsiyelerine göre, 20’ li yaş dişin çekimi, erken dönemlerde olması tavsiye ediliyor. İlerleyen dönemlerde, ağrı ve enfeksiyon olma riski göz önünde bulundurulursa, çene kemiklerinin esnemesi de azalacağından, diş çekimi daha zor olacaktır. Bundan kaynaklı olarak, en erken çekim işlemi, oldukça daha doğru bir seçim olacaktır. Fakat, çene yapısı uygun ve diğer dişler için herhangi bir sorun teşkil etmiyorsa, çektirmeye gerek yoktur. (Bu kararı, çekilen filmler doğrultusunda uzman çene cerrahı vermelidir)
Eğer ki, enfeksiyon meydana gelmiş ise, derhal dişi yerinden almak gerekecektir. Diğer dişlere de etki etmemesi ve ağızda bıraktığı koku ve bakteri ön planda tutulursa, en kısa sürede çektirilmesi tavsiye edilir.
Her Yirmilik diş için ameliyat mı yapılmalı?
Normal bir diş çekimi gibi imkan var ise, herhangi bir kesi açmaya gerek kalmaz. Fakat, 20 lik dişlerin kişiye göre diş etinin altında parçası olması halinde, zorunlu olarak bir kesi açılır ve kalıntı oradan çıkarılır. Üzerine bazen birkaç dikiş atılarak, işlem kolaylıkla halledilebilir. Elbette ki dişin durumuna ve Çene Cerrahının kararına göre bu işlem biraz daha detaylı olabilmektedir.
20’lik diş çekiminin normal diş çekiminden farkı var mıdır?
Farklı demek yerinde olacaktır. Çünkü bu dişler, çene kemiği, duruşu ve pozisyonu ele alındığında üzerinde de kemik olması halinde çekimi biraz daha zor olmaktadır. Cerrahi bir işlem olduğu için, steril ameliyathane şartlarında yapılmalı, Çene Cerrahisi Uzmanları tarafından ele alınmalı, risk analizi çok ayrıntılı yapılmalı, sinir ve damar komşulukları detaylı incelenmeli, öndeki dişler ve çevre dokular olabildiğince korunarak yapılmalı, olası yapılan dişeti kesisi çok muntazam dikilmeli, diş köklerinin kırılması olasılığının yüksek olduğu bilinerek ilave tedbir alınmalı, işlem öncesinde radyografta (panoromik grafi) kesinlikle görüntülenmelidir. Bu detaylı analizler neticesinde 20’lik diş çekimi veya gömülü diş operasyonu uygulanması hasta ağız diş ve çene sağlığı adına yararlı olur.
Gömülü 20’lik diş nedir?
Kemik, diş eti dokusu ya da başka bir dişin alt kısmına doğru büyüme sağlamış diş şeklinde tanımlanabilir. Çene Cerrahının kararına göre, gömülü diş, cerrahi müdahale ile yerinden çıkarılır. Gömülü dişin bir kısmının veya tamamının, diş eti veya çene kemiği içinde kalma durumuna bağlı olarak, dişetine bölgesel ufak kesiler yapılır gerekirse, dişin çıkmasını engelleyen kemik olabildiğince az miktarda özel cihazlarla uzaklaştırılır ve sonrasında diş alınır. Operasyon bittikten sonra kesi yapılan diş eti dudakları birbirine yaklaştırılır ve dikiş atılır.
Bazı durumlarda, tedaviyi yapan diş hekimi veya uzman diş hekiminin kararına göre, gerekirse birbirine danışarak, gömülü dişin mevcut yerinde kalmasında herhangi bir sakınca görülmeyebilir.