Amalgam Dolgu mu? Kompozit (Beyaz) Dolgu mu? Yeni Nesil Yeni Teknik Anatomik Dolgu
Amalgam mı kompozit dolgu mu daha iyi? Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, Mersin Yenişehir’de kliniğinde uyguladığı estetik ve fonksiyonel anatomik dolgu tekniklerini detaylarıyla anlatıyor. Diş dolgusunda doğru seçim rehberi burada!
Dişiniz çürüdüğünde ya da kırıldığında, karşınıza çıkan ilk soru genellikle şu olur:
“Amalgam dolgu mu yaptırsam, beyaz dolgu mu?”
Bu iki dolgu malzemesi arasında seçim yaparken sadece rengine değil, sağladığı dayanıklılık, dişetine biyolojik uyum, alerjik reaksiyon, estetik, anatomik olarak diğer dişlerle uyumu, fonksiyonellik ve uzun vadeli sonuçlara da bakmak gerekir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var: Yüksek kalite dolgu malzeme kalitesinin kullanılmasının ötesinde, diş hekiminizin dolgu malzemesini hangi teknikle uygulandığı ve dolgu yaptırırken ki el sanatı da en az malzeme kadar önemlidir.
Amalgam Dolgu Nedir?
Amalgam dolgu, yıllardır kullanılan, metal alaşımlardan (gümüş, kalay, bakır ve civa karışımı) oluşan bir dolgu türüdür. Özellikle arka dişlerde dayanıklılığı nedeniyle tercih edilmiştir. Fakat günümüzde estetik kaygılar, civa salınımı, metal alerjisi riski ve çevresel faktörler nedeniyle kullanımı oldukça azalmıştır.
Avantajları:
- Dayanıklıdır, çiğneme kuvvetlerine karşı dirençlidir.
- Uygulaması hızlı ve maliyeti düşüktür.
Dezavantajları:
- Gri renklidir, estetik değildir.
- Diş yapısına mekanik olarak tutunur, dişe zarar verebilir.
- Isı ile genleşip büzülme yapabilir, bu da dişte çatlaklara yol açabilir.
- Cıva içeriği nedeniyle bazı kişilerde hassasiyet oluşabilir.
- Yıllar içinde deforme olmuş, şekli bozulmuş amalgam dolgular değiştirilmez ise dil kanseri veya ağız kanseri yapma olasılığı vardır.
Kompozit (Beyaz) Dolgu Nedir?
Kompozit dolgular, reçine bazlı ve cam partikülleri içeren estetik dolgular olarak bilinir. Dişin rengine birebir uyum sağlar, bu yüzden “beyaz dolgu veya lazer dolgu” olarak anılır. Kompozit dolguda dolguyu sertleştirmek adına, bilinenin aksine lazer ışını (kırmızı ışın) yerine mavi ışık kullanılmaktadır. Kompozit dolgu rengi dolgu malzeme kalitesine göre dişe uygun renkler ve tonları bulunur. Bu da dişin renk ve tonunun en uygun dolgu malzemesi seçimi aşısından önemlidir. Ancak burada da önemli olan sadece rengi değil, doğal dişin anatomisini verebilen teknikte uygulanmasıdır.
Avantajları:
- Estetiktir, doğal diş görünümüne sahiptir.
- Dişin yapısına kimyasal olarak bağlanır.
- Aşamalı uygulanabilir, daha kontrollü bir şekillendirme sağlar.
- Dişte daha az madde kaybı ile uygulanabilir.
Dezavantajları:
- Uygulama süresi biraz daha uzundur.
- Soğuk-sıcak hassasiyeti oluşturabilir,
- Diş eti problemlerine neden olabilir,
- Çiğneme sırasında dolgu düşmesi veya kırılmasına yol açabilir.
- Dolgu yapılacak dişe doğru teknikle, dişin anatomisine uygun ve yeterli miktarda dolgu malzemesi ile uygulanmaz ise çabuk kırılabilir hatta ana diş bile kırılabilir ve hassasiyet oluşturabilir.
Bu yüzden, beyaz dolgu yaptırmak istiyorsanız diş hekiminizin “estetik dolgu” konusunda yeterli bilgiye ve el becerisine sahip olması çok önemlidir.
Beyaz Diş Dolgusunda Sadece Renk Önemli Değildir: Anatomik Uyum Tedavinin Kalitesini Belirler
Diş dolguları artık sadece “beyaz mı, gri mi?” sorusundan ibaret değil. Diş hekimliğinde geldiğimiz bu noktada, dolgunun sadece estetik açıdan değil; fonksiyon, dayanıklılık ve doğal anatomiye uygunluk açısından da değerlendirildiği bir dönemdeyiz. Çünkü bir dolgu sadece çürüğü kapatmakla kalmamalı; doğal dişin işlevini, şeklini ve biyolojik uyumunu da taklit edebilmelidir. Bu da yeni nesil yeni teknik Anatomik Dolgu ile sağlanabilir.
“Bir dişe bakarak dolgunun yapıldığını anlayamıyorsanız, o dolgu iyi yapılmıştır.”
Maalesef birçok hastamız daha önce yaptırdığı dolgularının kısa sürede kırılan, çiğneme sırasında rahatsızlık veren, yemek artığı kaçışına sebep olan, hatta çürüğün altına yeniden sızıntı yaparak dişi kayba götüren dolgularla bize başvuruyor. Bunun en temel sebebi, dolgunun sadece “çürük temizleyip o bölgeyi kapatmak” olarak görülmesi ve dişin doğasına uygun şekilde restore edilmemesidir.
Anatomik uyum işte burada devreye giriyor.
Mersin Yenişehir’deki Kliniğimde Anatomik Dolgu Uyguluyorum
Kliniğimde beyaz dolgu uygulamalarını sıradan bir “çürük temizle – malzemeyi koy” işleminden ibaret görmüyorum. Dişlerin çürük sonrası kendi doğal diş görüntüsüne yeniden kavuşması mümkün. Her diş dolgusunun ana doğal diş morfolojisinde (dış görünüşü), çiğneme yükünü karşılama şekli, çiğneme yükünü alması gereken hassas noktalar ve komşu dişlerle olan uyumu vardır. Yüksek el sanatı barındıran Anatomik Dolgu sayesinde dişe sindirimde çiğneme etkinliği ve yemek artığı kaçışını önleyen rahatlık, estetik görüntü ahenk zevki ve uzun vadeli dayanım sağlanabilir. İşte bu nedenle Anatomik Dolgu Tekniğini kullanıyorum.
Anatomik Dolgu Nedir?
Anatomik dolgu, dişin doğal formuna birebir uygun olarak yapılan bir dolgu uygulamasıdır. Bu teknikte dolgunun girinti ve çıkıntıları, tüberkülleri (çiğneme tepeleri), olukları ve kontakt noktaları, renk ve ton uyumu doğal dişle aynı şekilde yeniden inşa edilir. Böylece hem estetik hem de fonksiyon açısından doğal dişe en yakın hatta bire bir sonuç elde edilir.
Bu teknikle yapılan dolgular:
- Çiğneme sırasında fazla basınç oluşumunu engeller.
- Komşu dişlerle uyumlu temas noktaları sağlar.
- Yan komşu dişe baskı oluşturmaz ve çiğneme rahatlığı sunar
- Yemek artığı kaçışının önüne geçer ve dişeti iltihabını ve dişeti hastalığını önler
- Gıda birikimini ve yeniden çürük oluşumunu önler.
- Renk ton uyumu komşu ana dişlerle birebir uyumlu yapıldığı için estetik olarak dışarıdan fark edilmez.
- Kesme koparma öğütmeyi artırır ve dişte ısırma verimliliğini artırır
- Etkin çiğneme öğütme yaptırmasından dolayı kötü ağız kokusunun önler
- Etkin çiğneme yaptırdığından diş taşı ve plak oluşumunu ve diş renklenmesini önler
- Öğütme işlemini muntazam yaptıracağından çene eklemini ve çene kemiğini korur
- Çift taraflı çiğnemeye izin verir ki sağlıklı olan da budur
- Anatomik dolgu yüz simetriğinin korunmasına da birebir destek sunar
Yeni Nesil Yeni Teknik Anatomik Dolgu
Dolgu yapılırken, kompozit dolgu ve amalgam dolgu da yapılsa size özel bir teknikten bahsetmek istiyorum. Bu dolgu tekniğinin ismi Anatomik Dolgu. Anatomik Dolgu tekniği, dolguya estetiğiyle ve dış görünüşüyle ana diş şeklini vermeyi, yemek artığı kaçışını önlemeyi, çiğneme etkinliğinde kesme koparma ve öğütmeyi en üst düzeye çıkarmayı, dişten alınan ısırma verimliliğiyle mekanik sindirimi üst düzeye çıkarmayı, dolgunun dayanımını artırmayı ve dolgunun yeniden çürümesini önlemeyi hedefler.
Anatomik Dolgunun yapımını çok hassas biçimde etap etap planlıyorum.
Anatomik Dolgu Uygulama Aşamaları
1. Etap Detaylı muayene: Klinik muayene ve ayrıntılı radyografik analiz yapıyorum. Dişin mevcut yapısı, çürük derecesi, yan komşu dişle olan temas seviyesi, karşıt dişle olan temas ihtiyacı, Dolguya ilaveten mini vida kullanım gerekliliği, dişetinin altına ulaşan gizli çürük varlığı, yapılacak olan dolgunun ısırma yük dengesi analizi ve dolgu sonrası Kaplama gereksinimi detaylıca değerlendirilir.
2. Lokal anestezi: İşlem tamamen ağrısız gerçekleştirilmesi için lokal (bölgesel) anestezi uygulaması yapılır. Ağrı eşiği yüksek bireylerde ve çürük seviyesi az olan hastalarda lokal anestezi yapılmasına gerek kalmadan Anatomik dolgu tekniği yapılabilir.
3. Etap: Çürük Temizleme ve Diş Şekillendirme: Hasarlı doku, hassasiyetle temizlenir. Anatomik dolgu yaparken, öncelik diş çürüğü temizlemek veya önceki dolgunun çıkartılmasıdır. Çürük temizlenirken veya önceki dolgu çıkartılırken, dişi dayanımını sağlamak adına, olabildiğince diş mine dentin yapısını koruyarak ve dişin sinir yapısına hasar vermeden çalışıyorum. Ayrıca dişin içindeki çürüğü 3 boyutlu tarama yaparım ve dolgu altı çürüklerin tam olarak temizlenmesini sağlarım ki bu aşama oldukça önemli. Dolgunun düşmesini önlemek ve dolgunun uzun vadeli kullanımı için dolgu tutuculuğunu sağlayacak şekilde, dişler çürükten arındırılırken, çürükten arda kalan diş yapısını prefosyonel şekillendiriyorum.
4. Etap: Anatomik Metal Çerçeve Sistemi Uygulaması: Dolgu yapılması aşamasına geçtiğimizde, dolgumun yan komşu dişle temas (kontak noktasını) sistemimi sağlamak ve yemek artığı kaçışını önlemek amacıyla özel bir anatomik metal çerçeve sistemi kullanıyorum. Diş etrafına anatomik metal çerçeve yerleştirdikten sonrasında çerçeveyle komşu diş arasına üçgen kama yerleştirerek dolgunun dişe olan muntazam uyumunu sağlıyorum. Bu anatomik metal çerçeve temas sistemiyle, yan komşu dişlerle yeni yapılan dolguların birbirini destekleyerek omuz omuza mücadele etmesini sağlıyorum.
5. Etap: İzolasyon ve Pürüzlendirme: Bu etapta tükürük kan ve nem izolasyonu sağlamak oldukça önemli ve anatomik dolguya uzun vadeli dayanım sağlıyor. Ardından dişin dolguyla temas eden yüzeylerine asitle pürüzlendirme işlemi yaparak dolgunun dişe olan tutuculuğunun alt yapısını sağlıyorum. Asitle pürüzlendirme işlemiyle, dolgunun düşmesinin önüne geçmeye, dolgu diş arası bağlantıyı güçlendirmeyi ve yeni dolgunun yeniden çürüme olasılığını en aza indirmeye çalışıyorum.
6. Bağlayıcı ajan (Bond) Uygulaması ve Tabakalama Yöntemi: Başlangıç olarak, dolgumuzun katman katman yerleştirilme aşamasına olan Tabakalama Yöntemine geçiyorum. İlk aşamada, dişin üstüne sürülen Bond aracılığıyla dolgunun dişe ve dolgu tabakalarının birbirine bağlanmasını sağlıyorum. Dolgu yerleştirilmesinin ilk aşamasında, metal çerçeveyle diş arasına akıcı kompozit kullanarak, çürüme riskli kritik yerlere akıcı dolgumun ulaşmasını ki bu sayede diş-dolgu bütünlüğünü sağlıyorum. Dolguyu tabakalama yöntemiyle aşama aşama yerleştiriyor ve her tabakayı mavi ışıkla polimerize (sertleştirme) ettiriyorum. Tabakalama yöntemini 100 katlı bir gökdelen binanın katlarının her birisinin teker teker katlarının çıktığımı ve bu sayede dolgu dayanımını artırdığımı düşünebilirsiniz. Dolguda Tabakalama yöntemiyle, dolgunun renk ve tonunun dişe olan birebir uyumunu sağlamak için çok farklı dolgu tonlarından diş tonunu elde etmeyi hedefliyorum. Bu sayede dolguda sağlamlık hem de dişin doğal rengine en yakın renk tonu elde etmeye çalışıyorum.
7. Etap: Dolguda Anatomik Şekillendirme El Sanatı: Dolguda en üst yüzey tabaka yerleştirdikten sonra dolgu polimerize olmadan el sanatı icrası artıyor ki bu aşamada dolguya 6 özel el aletiyle özel anatomik diş anatomik şeklini veriyorum. Bu anatomik şekil verildikten sonra Anatomik dolgu ilk ana orijinal diş çeklini almaya başlıyor ardından Mavi ışıkla polimerize edip sertleştiriyorum. Bu aşamada özel tasarım frezlerle ve el cihazlarıyla dolguya anatomik şekil vererek karşıt dişle olan anahtar kilit ilişkisi sağlıyorum. Bu yeni anatomik dolgu şekli ile etkin çiğneme yaptıracak fermuar tipi dişler arası sızdırmaz kapanış sağlıyorum. Anatomik Dolgu sayesinde, hastalar yiyecek artığı kaçışından kurtulur, arka dişlerle kağıdı bile kopartacak şekilde sızdırmaz kapanış yapar, kesme koparma ve öğütmeyi yapabilen etkin çiğneme kabiliyetine kavuşmuş olur. Aynı zamanda Anatomik Dolguya özel tasarım anatomik şekil verilmesi neticesinde diş, çene ve çene eklemi dengesi sağlanması için dolgulara ağızda çiğneme esnasında, çiğneme yük dengesini tüm ağıza dengeli şekilde yayılmasını sağlıyoruz.
Bilgi birikim, el sanatı ve tasarımın dişte vücut bulduğu Anatomik Dolgu son dış görünüşe sahip olmuş oluyor.
Anatomik Dolgunun Avantajları
- Dişin doğal çiğneme fonksiyonunu birebir taklit eder.
- Dişin şekli bozulmaz,
- Dişin şekli bozulmaz, dışarıdan fark edilmez.
- Komşu dişlerle uyumlu temas noktaları oluşur, aralara gıda sıkışması engellenir.
- Yeniden çürük oluşumu riski azalır.
- Diş eti ile mükemmel uyum sağlar.
- Komşu dişler ile renk ton uyumu sağlar.
💬 Kısacası…
Sadece “beyaz veya gir-siyah olması” bir dolguyu estetik yapmaz. Gerçek estetik; şekil, anatomi, fonksiyon ve doğallığın birleşiminden oluşur. Sadece Dolgu Değil, Bir El Sanatı
Unutmayın; bir dolgu sadece boşluğu kapatmakla kalmaz, çiğneme fonksiyonunuzu da doğrudan etkiler. Doğru yapılmayan bir dolgu, yıllar süren baş ağrılarının, çene eklem rahatsızlıklarının ve sindirim problemlerinin temel sebebi olabilir. İşte bu yüzden dolgu, aslında bir el sanatıdır.
Ben kliniğimde her dolguyu anatomik yapıyorum çünkü bir dişin doğal formu, sadece estetik için değil, sağlıklı çiğneme ve doğru kapanış için de hayati öneme sahiptir. Beyaz dolgunun ışık geçirgenliği, mineye benzerliği ve doğal görünümü kadar; şeklinin doğru verilmesi, dolgu boyutunun milimetrik olarak ayarlanması da bir o kadar önemlidir.
Bu, sadece bir dolgu değil; çiğnemenizi değiştirecek bir detay, yaşam kalitenizi etkileyecek küçük ama etkili bir dokunuştur.
Eğer siz de estetik kaygılarınız kadar fonksiyonel ihtiyaçlarınıza da önem veriyorsanız, Mersin Yenişehir’deki kliniğime beklerim.
Size özel olarak planlanan, estetik ve işlevi bir araya getiren çözümlerle tanışmak için randevu alabilirsiniz.