Dişlerde Hassasiyet Nedir? Diş Sızlaması Neden Olur?
Özellikle sıcak ve soğuk içecekler tükettiğinizde, oldukça soğuk ve rüzgarlı bir havada ağzınızı açtığınızda ya da diş fırçalaması esnasında dişlerin sızlaması, özellikle 20 ile 50 yaş aralığında çok sayıda bireyde görülen ciddi bir dental sağlık sorunudur. Dişlerdeki hassasiyet, çeşitli sebeplerden dolayı, temel olarak dişlerin en sert ve dış tabakası olan mine tabakasının aşınması sonrasında mine tabakasının alt tabakası olan dentin tabakasının açığa çıkması veya zarar görmesi sonucunda ortaya çıkabilir. Bu durum, özellikle sıcak ya da soğuk besinlerin tüketiminde, sıcak / soğuk gıdanın ardından tam tersi bir sıcaklıkta gıdanın tüketiminde daha da artarak kendini hissettirebilir.
Dişlerde Hassasiyet Oluşumunun Sebepleri Nelerdir?
Dişlerde hassasiyet oluşumunun birden fazla sebebi olabilir. Kimi zaman tek bir diş problemi ya da diş bakım rutininde tek bir hata, birden fazla durumu etkiler ve ortaya kombine bir ‘’sebepler zinciri’’ çıkar. Bunlar ana başlıklar halinde belirtmemiz gerekirse;
- Diş eti çekilmesi
- Dişlerin sert fırçalanması
- Diş Dolgusu Yapılması sonrası
- Kanal Tedavisi Yapılması Sonrası
- Diş gıcırdatma
- Diş iltihapları
- Diş Plakları
Diş Eti Çekilmesi
Normal şartlar altında diş kökünün üst kısmı diş eti ile kaplıdır. Fakat çeşitli sebeplerle diş etinin geriye çekilmesi, dişin üzerinde yeterince koruyucu bir katmana sahip olmadığı kök yüzeyinin açığa çıkmasına sebep olacaktır. Korunaksız kök yüzeyine yakın sinir uçları soğuk sıcak gibi olumsuz durumlardan etkilenir. Kişi içecek, yiyecek tükettiğinde ya da soğuk bir havaya denk geldiğinde korunaksız kök yüzeyine doğrudan temas eder. Bu da hassasiyet yaratarak sızlamaya sebep olabilmektedir. Bu sızlama, uzun vadede kişinin gündelik yaşam rutinini yeniden düzenlemesine sebep olan şiddetli ağrılara dönüşebilir.
Dişlerin Sert Fırçalanması
Diş etlerine verilen zarar, uzun vadede diş eti çekilmesine ve hatta diş aşınmalarına bile sebep olarak korunaksız kök yüzeyleri durumunun gelişmesi ile sonuçlanacaktır. Dişlerin sert ya da çok hızlı fırçalanması da diş etlerine baskı yapar. Bu durum, dentin ve enamel (mine) adı verilen tabakaların aşınması ile sonuçlanır. Dişeti çekilmesi ve diş aşınması, dişin üzerinde yeterince koruyucu bir katmana sahip olmadığı kök yüzeyinin açığa çıkmasına sebep olacaktır. Kişi içecek, yiyecek tükettiğinde ya da soğuk bir havaya denk geldiğinde dentin buna doğrudan temas eder. Bu da hassasiyet yaratarak sızlamaya sebep olabilmektedir. Bu sızlama, uzun vadede kişinin fizyolojik biyolojik sosyal mesleki ve kültürel hayatını da olumsuz olarak etkiler. Dişlerin sert fırçalnmasıyla gelişen dişeti çekilmeleri, dişetleri altındaki ve dişlerin etrafındaki konumlanan dişleri tutan kemiklerin de erimesine sebep olması açısından önemlidir. Bu durum diş sallanmasına, diş sızı ağrılarına, gizli kemik kayıplarına sebep olabilir.
Diş Dolgusu Yapılması Sonrası
Diş hassasiyetleri birçok hastanın yaşadığı çok yaygın bir problemdir. Özellikle soğuk hassasiyeti, diş çürüklerinin başlangıç safhalarında veya yeni yapılan dolgu sonrasında yaşanabilen bir durumdur ve çözülebilir. Çürüğün ilerlemesi veya derinliği sebebi ile çürük temizlenmesi esnasında sinirler bazen etkilenebilir akabinde Dolgu yapılması neticesinde de soğuk hassasiyetleri oluşur, ancak yalnızca soğuk hassasiyeti varsa 1 ay içinde giderek azalıp bitecek şekilde soğuk hassasiyeti iyileşmeyle sonuçlanır ve diş iyileşir. Ancak soğuk hassasiyetine sıcak tüketim sırasındaki diş ağrısı eşlik edebilir ki bu durum Kanal tedavisi gibi ilave diş hekimliği tedavi işlemleriyle, çözülebilir ve ağız konforu yeniden sağlanabilir.
Kanal Tedavisi Yapılması Sonrası
Kanal tedavisi ve Kanal Dolgusu işlemleri sırasıyla, ilgili dişin kök içindeki ölü veya iltihaplı sinirleri alınır, kök kanal içi belirli ölçütlerde hassas bir şekilde genişletilip temiz düzenli bir yüzey elde edilir ve sonrasında temizlenen ve boşalan alanlar sızdırmaz şekilde belirli çubuklarla doldurulur. Kanal tedavisi ve Dolgusu sonrası da Diş Dolgusu aşaması da ayrıca tamamlanarak Diş bütünlüğü de sağlanır etkin çiğneme pozisyonuna getirilir. Kanal tedavisi Kanal Dolgusu ve Diş Dolgusu sonrası ilk günler çiğneme baskısı sırasında hassasiyet normal kabul edilmekle birlikte, 1 hafta içinde çiğneme etkinliğine başlar ve 1 ay içinde de ana dişleri gibi çiğneme baskısına geçmesi hedeflenir.
Diş Gıcırdatma
Özellikle uyurken farkında olmadan dişlerini gıcırdatan bireyler, uzun vadede dişlerinin enamel (mine) ve dentin tabakasının aşınarak zarar görmesine sebep olabilirler. Temelde olan şey, koruyucu tabakanın gücünün zayıflaması ve dişin çok daha hassas olan sinir uçlarının alınan besin ile doğrudan temas etmek zorunda kalmasıdır. Bu da sızlamaya sebep olacaktır. Diş sıkması ve Gıcıdıratma sonrası bireylerde, diş köklerinden gelen ayrı bir sızı da olabilir ki bu da ileri dönemlde daha büyük sorunların habercisi olabilir.
Diş İltihapları
Düzenli diş ipi kullanılmaması dolayısıyla oluşan tartar ve bakterilerin zamanla diş eti ile temasa geçerek iltihap oluşturması mümkündür. Mikrobakteriyel besin artıkları tükürük ya da yeni alınan besinlerin asidi ile etkileşime girdikçe dişleriniz ve diş etleriniz için daha zararlı hale gelirler. Oluşan diş eti iltihabı zamanla şişer. Bu durumda diş eti, kapsadığı diş alanını koruyan özelliğini yitirmeye başlayacaktır.
Diş Plakları
Diş plaklarının özellikle diş köklerine ve diş eti çizgisine yakın bölgelerde birikimi diş etinin sızlamasına ve diş fırçalaması esnasında diş etinin kanamasına sebep olur. Bu durum zamanında mudahele edilmezse diş eti çekilmesi, kemik erimesi, diş köklerinin açığa çıkmasına sebep olur ki buda hassasiyet durumunu arttıran nedenlerdendir.
Diş Beyazlatma Ürünlerine Dikkat
Diş beyazlatma ürünlerinin bazıları içerisinde peroksit ve sodalı malzeme barındırabilir. Uzun vadeli kullanımda bu tür sert kimyasallar dişin üst yüzeyine zarar verebilir ve hassasiyet oluşuma sebep olabilir. Bu yüzden diş hekiminizin tavsiyesi dışında herhangi bir diş beyazlatma ürünü kullanmamanız tavsiye edilmektedir.
