Diş Gıcırdatma Dişlere Zarar Verir Mi?

Bruksizm Nedir?

Diş gıcırdatma, diş sıkma veya diğer bir adı ile Bruksizm, yapan kişi tarafından fark edilmeyen, genellikle uyku esnasında dişlerin istemsiz şekilde sıkılmasıdır. Dişlerin sıkarak hareket ettirilmesi ile ortaya kötü ses çıkabilmektedir. Normal bir durum olmayan bu olayın fiziksel ve psikolojik sebepleri olabilmektedir ancak en çok görülme sebebi stresten kaynaklanmaktadır. Stresin artması ile diş gıcırdatma eylemi de artış göstermektedir. Diş sıkma durumu bazen o kadar şiddetli olmaktadır ki yapan kişilerin % 5 ile % 10 arasında kişilerin dişlerin birbirine uyguladığı baskı ile dişlerindeki dolguların kırılmasına hatta ana dişlerinin kırılmasına dahi yol açabilmektedir. Bu sıkıntıyı yaşayan kişilerin çoğunda da sabah uyandıklarında şiddetli bir baş ağrısı, ağzı açmada zorlanma, geceleyin partnerinin çeneden gelen sesten rahatsız olması hatta yüz-boyun-çene kas ağrıları yaşayabilmektedirler. Bu problemin giderilmesi için diş sıkma tedavisi olunması gerekir. Uzun süre fark edilmeyen veya göz ardı edilen bu tip bir sağlık problemi (Bruksizm) belirtileri arasında dişlerde kırılma, aşınma, sallanma gibi hasarlar, diş eti hastalığı ve kemik kaybı rahatsızlıklarında artış başlarda gelmektedir. Sıcak soğuk hassasiyeti, çene ağrısı ve hareket kısıtlılığı da bruksizm belirtisi olabilmektedir. Çene ekleminde hasar sonucu eklem ağrısı, ses ya da çene kilitlenmesi, nadiren baş ağrısı, boyun ağrısı, tetiklenen migren atakları da bruksizm belirtileri arasında sayılabilir. Bruksizm ya da diş sıkma çoğu zaman sadece uykuda gerçekleştiği için hastalar durumu fark etmeyebilirler. Bu durumda rahatsızlık ağız içi, diş ve çene eklemi muayenesi sonucu diş doktoru tarafından teşhis edilebilir. İlerleyen vakalarda eklem ağrısı kulak ağrısıyla, kas ağrıları da migren ağrıları ile karıştırılabilir.

Diş Gıcırdatma neden meydana gelir ?

Bir çok farklı faktörden meydana geldiği düşünülmektedir. Hastadan hastaya değişirken psikolojik, sistemik ve dişsel ağrılardan meydana gelebilmektedir. Dental açıdan düşünüldüğünde; yapılan dolgu ya da protezlerin olması gerekenden büyük ya da küçük yapılması ile dişlerin kapanma işleminde tam oturmaması bunlara bir nedendir. Psikolojik açıdan düşünüldüğünde; en çok görülen nedenlerin başında gün içinde yaşanan stres veya kişisel sıkıntılar nedeni ile yaşanan sebepler diye ana başlık altında toplanabilir. Bunlara ek olarak büyük pişmanlık, uykusuzluk, gerginlik durumu, kıskançlık, obsesyon, emosyonel stres gibi bazı durumlarda Bruksizm nedenidir. Kişiliğe göre de değişmektedir ki titiz, aceleci, agresif kişilerde daha çok görüldüğü tespit edilmiştir. Sistemik açıdan ise; bağırsak bozuklukları, yetersiz beslenme, alerji ve endokrin sıkıntıları başta gelmektedir. Bağırsakların fazlası ile dolu olması ile çalışmaya başlayınca beyindeki sinir hücrelerini harekete geçirir, sindirim enzimleri artar, mide asidinin artışı görülür, ağızdaki tükürük artar, çiğneme işlemi yapan kaslar kasılmaya başlar ve bununla birlikte Bruksizm görülür. Sinüzit nedeni ile burun akıntısı artış gösterdikçe çocuklarda daha çok diş gıcırdatma meydana gelir.

Bruksizm nelere yol açabilir?

Dişlerin birbiri arasındaki aralıklar artar ve dişlerde sallanmalar meydana gelebilir. Kişi ağzını açıp kapatırken eklemlerden seslerin çıktığı duyulabilir. Dişlerde oluşan baskı nedeni ile dişlerde ya da dolgularda kırılmalar meydana gelebilir. Diş köklerinde küçük travmalar nedeni ile kistik oluşumlar ortaya çıkabilir. Sürekli dişlerin birbirine sürtmesi nedeniyle diş yüzeyinin aşınması ile dişler daha hassas olur ve bu durum daha da devam ederse sinirler yüzeyden bile görülebilir. Çene eklem ağrıları oluşmakla birlikte, kulağa göze dişe başa yansıyan ağrılarla karşımıza çıkabilir. Bruksizm sonucu ortaya kas ve eklem ağrıları genel olarak boyun ve baş bölgesinde oluşur. İlk olarak meydana getirdiği ağrı kas ağrısı olabilmektedir. Fark edilmeyip hala devam eden kişi sabah uyandığında ağzında kum varmış hissine kapılır. Bu aşınma diş ya da diş dolgusu parçalarının aşınarak çıkmasından kaynaklıdır.

Diş Gıcırdatma Tedavisi Kimler İçindir?

Uzun süre boyunca diş gıcırdatma davranışı sergileyen bireylerde zamanla bazı sorunlar ortaya çıkabilir:

1. Özellikle yeni uyanıldığında hissedilen fakat kimi zaman günün devamına da yayılan çene ağrıları.
2. Uyurken kişinin kendini kasması sonucu oluşan kulak ve baş ağrısı.
3. Dişlerin aşınması ve tahrip olması sonucunda gelişen hassasiyet ve sızlama problemleri
4. Dişlerin aşınması ile eski çiğneme fonksiyonlarını yerine getirememeleri.
5. Diş etlerinin rahatsızlanması dolayısıyla diş eti çekilmesi ve benzer problemlerin meydana gelmesi (Diş eti çekilmesine bağlı olarak gelişen zincirleme diş ve çene problemler, diş kaybına da sebep olabilmektedir).
6. Uykudan yeterli verimi alamama ve yorgun uyanma durumu.

Bu durumlardan biri ya da birkaçını deneyimleyen bireyler diş hekimlerine başvurabilirler. Diş hekimiz muayene gerçekleştirdikten sonra gerekirse sizi nörolog ya da psikoloğa yönlendirebilir, çünkü diş gıcırdatma, genellikle travmatik deneyimler sonucu geliştirilen bir psikolojik savunma mekanizması da olabilmektedir.

Diş Gıcırdatma Nasıl Önlenir?

Diş gıcırdatma probleminin yol açabileceği diş sorunları oldukça fazladır, bu doğru. Fakat aynı zamanda, bu tip bir problem yaşadığınız ciddi bir psikolojik ya da nörolojik sorunun da habercisi olabilir. Bu yüzden diş gıcırdatma problemini önlemek adına mutlaka diş hekiminize ve ardından diş hekiminizin yönlendirmesi ile diğer sağlık birimlerine müracaat etmeniz tavsiye edilir.

Diş gıcırdatmanın önlenebilmesi için,

1. Stresinizi azaltın.
2. Dişlerinizi sıktığınızı fark ettiğinizde dilinizi dişlerinizin arasına koymayı deneyin. Bu davranış dişlerinizi gıcırdatmanızın önüne geçerek akışkanlığınızı yenmenize yardımcı olabilir.
3. Diş gıcırdatması çoğu zaman stres faktörüne bağlı olarak gelişir. Stres faktörü yoğun olan bir yaşam rutinine sahipseniz bir psikologtan ya da psikiyatristten destek almayı tercih edebilirsiniz.
4. Geceleri yatmadan önce alacağınız önlemler de gece istek dışı gıcırdatmanın önüne geçmenize yardımcı olabilir. Bir havluyu sıcak su ile ıslatıp iyice sıktıktan sonra ağrılı olan ve çene ile boyun bölgesi kasları üzerine 4-5 defa uygulayabilirsiniz. Bu sıcak kompres çene ve boyun bölgesindeki kasları rahatlatacaktır.